រំលង​​ទៅ​មាតិកា​សំខាន់​

8 វិច្ឆិកា 2023 - Story

សកម្មជនបរិស្ថានវ័យក្មេង បំលែងកាកសំណល់ប្លាស្ទិកទៅជាធុងសម្រាប់ដាំរុក្ខជាតិ

ឃី រតនា គឺជាកុមារីស្រលាញ់បរិស្ថានម្នាក់ ដែលមានអាយុ៩ឆ្នាំ និងជាគម្រូនៅក្នុងសហគមន៍របស់នាង។ រតនា តែងតែកែច្នៃឡើងវិញនូវដបប្លាស្ទិកដែលប្រើរួចទៅជាថូផ្កា សម្រាប់លម្អសាលា និងផ្ទះរបស់ខ្លួន តាមវិធីអេកូបរិស្ថាន។ រតនា ជឿជាក់ថា កាកសំណល់អាចប្រែទៅជាអ្វីដែលស្រស់ស្អាត និងមានប្រយោជន៍សម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នាៗ។ 
 
រតនា រស់នៅជាមួយឪពុកម្តាយរបស់នាង នៅភូមិកំពង់ក្រចាប់ ឃុំត្រពាំងចាន់ ស្រុកបរិបូរណ៍ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ ឪពុក ម្ដាយរបស់នាងប្រកបរបចិញ្ចឹមជីវិតដោយការនេសាទត្រី ឆ្ងាញពីផ្ទះបណ្តែតទឹករបស់ពួកគេ។ ភូមិនេះ ត្រូវបានឡោមព័ទ្ធ ដោយកាកសំណល់ប្លាស្ទិក ដែលបានបង្ហូរ និងខ្ចាត់ខ្ចាយដោយសារប្រជាជនមិនបានយល់ដឹងពីរបៀបគ្រប់គ្រងកាកសំណល់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងផលប៉ះពាល់អាក្រក់នៃការបំពុលដោយប្លាស្ទិក។
 
សាលារៀន ដែលរតនារៀន ធ្លាប់មានបរិយាកាសមិនល្អសម្រាប់សិស្ស។ នេះដោយសារសាលាខ្វះខាតធុងសម្រាម។ រតនា ជាសិស្សថ្នាក់ទី៤ និងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាកុមារនៃសាលាបឋមសិក្សាក្រចាប់ បាននិយាយថា៖ «ពីមុនសាលាមើលទៅមិនសូវទាក់ទាញទេ ព្រោះវាហ៊ុមព័ទ្ធដោយកាកសំណល់ប្លាស្ទិកក្នុងរដូវវស្សា»។ រតនា ក៏បានបន្ថែមទៀតថា៖ «ខ្ញុំ បានញុំានំកញ្ចប់ដែលប្រើប្លាស្ទិកនៅសាលារៀន និងផ្ទះដោយមិនបានដឹងពីផលប៉ះពាល់ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់នោះទេ»។
 
កម្ពស់ទឹកឡើងខ្ពស់ក្នុងរដូវវស្សាបានបំផ្លាញដើមឈើជាច្រើននៅតំបន់នេះ។ កត្តាទាំងនេះ បានបណ្តាលឱ្យមានបញ្ហាជាច្រើនរួមមាន ទឹកជំនន់ សីតុណ្ហភាពឡើងក្តៅខ្លាំង និងការរីករាលដាលនៃជំងឺចំពោះកុមារៗ។
 
រតនា និងមិត្តភ័ក្តិរបស់នាងមានកន្លែងសម្រាប់លេងបន្តិចបន្តួច។ ពួកគេ  ប្រឈមការពិបាកក្នុងការស្វែងរកកន្លែងសមរម្យសម្រាប់លេងដោយសារតែគ្មានម្លប់។ ជាលទ្ធផល ពួកគេតែងតែលេងក្នុងបន្ទប់រៀនតូចមួយរបស់ពួកគេ។
 
នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២២ ដោយមានជំនួយឧបត្ថម្ភដោយអង្គការ Save the Children ប្រទេសន័រវេស អង្គការ Save the Children ប្រចាំកម្ពុជា បានសហការជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងសាលារៀន ដើម្បីអនុវត្តគម្រោង ការអប់រំបរិស្ថានសម្រាប់កុមារជំនាន់ថ្មី ដែលត្រូវបានណែនាំនៅក្នុងសាលាសាកល្បងចំនួន ១២ ហើយក្នុងចំណោមនោះ ក៏មានសាលារបស់រតនា ពីថ្នាក់ទី៤ ដល់៦ ដែលនាងបានរៀនអំពីសារៈសំខាន់នៃការការពារបរិស្ថាន និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដែលបង្រៀនដោយគ្រូរបស់នាង។

តាមរយៈមេរៀនអប់រំបរិស្ថាន រតនា បានចាប់អារម្មណ៍លើមេរៀនទាក់ទងអំពីការទុកដាក់សំណល់ ដែលនាង និងសិស្សានុសិស្សដទៃទៀត បានរៀនពីភាពខុសគ្នារវាងសំណល់ប្លាស្ទិកដែលអាចកែច្នៃឡើងវិញបាន និងមិនអាចកែច្នៃឡើងវិញបាន ផលប៉ះពាល់អាក្រក់នៃការបំពុលកាកសំណល់លើបរិស្ថាន និងវិធីសាស្រ្តមួយចំនួននៃការកាត់បន្ថយប្លាស្ទិកសម្រាប់សាលារៀន និងសហគមន៍របស់ពួកគេ។

លោក អោ រដ្ឋា ជាលោកគ្រូរបស់រតនា បានបន្ថែមថា៖ «ក្នុងមេរៀននីមួយៗ ខ្ញុំ បែងចែកសិស្សជាក្រុម ដើម្បីឱ្យពួកគេអាចពិភាក្សា កំណត់ និងដោះស្រាយបញ្ហាបរិស្ថានក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃជាមួយគ្នា។ ពួកគេ ក៏រៀនកាត់ដបប្លាស្ទិក និងបំលែងវាទៅជាផើងផ្កា និងធុងដែលមានទំហំផ្សេងៗគ្នា ដើម្បីតុបតែងបរិស្ថានសាលា»។

ជាច្រើនថ្ងៃកន្លង រតនា បានចាប់ផ្ដើមប្រមូលដបប្លាស្ទិកនៅជុំវិញផ្ទះរបស់នាង ហើយទុកក្នុងធុងសម្រាមដែលធ្វើពីសំណាញ់ត្រី។ «ខ្ញុំ បានកាត់ដបប្លាស្ទិកទាំងនោះ ចាក់ដីឱ្យពេញ ហើយដាំផ្កា និងរុក្ខជាតិផ្សេងៗនៅតាមរានហាលខាងមុខផ្ទះរបស់ខ្ញុំ»។ នាង បានបន្តដោយស្នាមញញឹមថា៖ «ខ្ញុំ ក៏បានដាំដើមឈើជុំវិញ ដើម្បីលម្អផ្ទះរបស់ខ្ញុំផងដែរ ហើយជាធម្មតាខ្ញុំស្រោចទឹករុក្ខជាតិទាំងនោះបន្ទាប់ពីចេញពីរៀន»។

ជារៀងរាល់ថ្ងៃ រតនា យកខ្ចប់បាយថ្ងៃត្រង់ទៅសាលារៀន។ នាង ប្រើស្លឹកចេក ជាជាងប្លាស្ទិកនៅពេលទិញនំ និងកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក។ ជាមួយនឹងការប្តេជ្ញានាំយកការអនុវត្ត ដែលមិនប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានដល់សាលារៀន និងសហគមន៍របស់នាង រតនា បានសហការដឹកនាំយុទ្ធនាការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីបរិស្ថានជាមួយសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាកុមារដទៃទៀត ដោយមានការគាំទ្រពីលោកគ្រូ អ្នកគ្រូ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។ តាមរយៈយុទ្ធនាការទាំងនោះ ពួកគេមានគោលបំណងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីការគ្រប់គ្រងកាកសំណល់ បញ្ហាបរិស្ថាន និងផ្សព្វផ្សាយដល់សហគមន៍អំពីផលប៉ះពាល់ដ៏អាក្រក់នៃការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក។

លោក ឆន នន ជាមេភូមិបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «បន្ទាប់ពីកុមារបានដឹកនាំយុទ្ធនាការបរិស្ថានមួយចំនួននៅក្នុងភូមិរួមមក ប្រជាជនបានយល់ដឹងកាន់តែច្រើនអំពីបញ្ហាបរិស្ថាន ហើយផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថរបស់ពួកគេបន្តិចម្តងៗក្នុងការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក។ សាលា កាន់តែមានបរិស្ថានស្អាតជាមួយនឹងការអនុវត្តការគ្រប់គ្រងកាកសំណល់កាន់តែល្អប្រសើរ»។

កុមារី រតនា បន្តធ្វើជាគម្រូលើកទឹកចិត្តដល់មិត្តភ័ក្តិ និងសមាជិកគ្រួសាររបស់នាង។ ជាលទ្ធផល នាងទទួលបានប័ណ្ណសរសើរពីលោកគ្រូរបស់នាង សម្រាប់ការធ្វើជាគម្រូដល់កុមារដទៃទៀតធ្វើតាម៕

 
 
 
សម្ភាសន៍ដោយ៖ ប៊ុន ហេង មន្ត្រីគម្រោង
សរសេរដោយ៖ យស់ រដ្ឋា មន្រ្តីទំនាក់ទំនង
កែសម្រួលដោយ៖ តាំង វីដា ប្រធានក្រុមទំនាក់ទំនង និងយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយ